Nói về văn hóa ứng xử cũng như về đạo đức con người thì Nhật Bản luôn là nước số 1. Do đó các cuốn sách nuôi dạy con kiểu Nhật Bản đang là xu hướng khá hot trong cộng đồng các bậc phụ huynh bây giờ. Cùng tìm hiểu xem người Nhật chỉ dạy con cái họ thế nào, tại sao họ lại có những suy nghĩ như vậy trong việc dạy dỗ con trẻ.
1. Những nguyên tắc trong sách nuôi dạy con kiểu Nhật Bản:
Không chỉ các nước phương Tây mà thậm chí ở nhiều nước phương Đông khi đến Nhật Bản hoặc có cơ hội tiếp xúc với trẻ em Nhật cũng đều rất ngạc nhiên bởi tính trưởng thành, tự giác, tự nhận thức về cuộc sống của những đứa trẻ còn rất nhỏ. Đại đa số mọi người đều ngạc nhiên điều gì tạo nên những tính cách như vậy ở một đứa trẻ? Liệu có phải do cách dạy dỗ của bố mẹ chúng đã tác động mạnh vào quá trình hình thành tính cách ngay từ khi rất bé. Một số nguyên tắc nuôi dạy con kiểu Nhật dưới đây sẽ lí giải phần nào câu hỏi trên.
-
Khoảng cách với trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ:
Giữa người mẹ và đứa trẻ khi tiếp xúc cơ thể, trao đổi ánh mắt một cách lâu dài thì dần dần các bà mẹ sẽ có thể dự đoán một cách chủ động nhu cầu của con mình. Người Nhật đề cao tương quan tiếp xúc, khoảng cách cũng như thời gian giữa các bậc cha mẹ và những đứa trẻ sơ sinh. Một khảo sát cho thấy đại đa số các bà mẹ Nhật chỉ rời con mình trong khoảng 2 giờ mỗi tuần. Những việc như thuê người trông trẻ, những chuyến đi nghỉ dưỡng chỉ riêng bố và mẹ, thời gian thư giãn riêng của vợ chồng là điều không phổ biến ở Nhật. Với người Nhật thì những năm tháng đầu đời của một đứa trẻ nên được tiếp xúc và cảm nhận nhiều nhất từ chính bố mẹ.
-
Cách dạy hoàn hảo về sự tự điều chỉnh:
Để có thể điều chỉnh cảm xúc của mình là một điều không dễ dàng. Với những đứa trẻ lại càng không. Thay vì liên tục nhồi nhét vào đầu trẻ về việc phải thế này thế nọ, phải biết kìm nén cảm xúc lúc này lúc nọ thì người Nhật có một cách rất hay để dạy con về sự tự điều chỉnh cảm xúc – Đó là cho con xem những bộ phim đơn giản, mang tính nhân văn cao, ví dụ như “Hajimete no Ostukai”, những đứa trẻ được chọn để đóng có cả Nhật Bản và phương Tây về những bài học cách lắng nghe, ghi nhớ lời bố mẹ, khả năng kiên trì thực hiện công việc và đặc biệt là khả năng điều chỉnh cảm xúc sau khi bị căng thẳng.
-
Bài học về giới hạn cảm xúc:
Trong khi trẻ em phương Tây là bậc thầy về sự tự công nhận, tự thừa nhận thông qua chính sự quyết đoán và độc lập của chúng thì trẻ em Nhật Bản lại là đứng đầu trong việc giới hạn cảm xúc của chính bản thân. Thay vì việc nhận thấy rằng khi mình khóc thì mẹ sẽ mua đồ chơi, chúng lại thường dự đoán suy nghĩ của bố mẹ và chờ đợi đến khi bố mẹ xuôi theo hoặc tác động lại bằng cảm xúc với bố mẹ. Do đó bài học về giới hạn cảm xúc luôn mà thông điệp mà bố mẹ gửi gắm đến con ngay từ khi bé chính là tập trung vào người khác và hành xử dựa trên cử chỉ, hành động, cảm xúc của người xung quanh.
-
Áp tính kỷ luật nhưng không quá cứng nhắc, khắt khe:
Nhật Bản thường được biết đến bởi tính kỷ luật cao dẫn đến nhiều người nước ngoài nghĩ rằng một phần là do trong quá trình dạy con họ đã áp những quy tắc quá chặt chẽ và nghiêm khắc. Tuy nhiên, hoàn toàn không phải vậy. Trong khi cha mẹ phương Tây tập trung nhiều hơn vào việc tuân thủ quy tắc và thông qua sử dụng mệnh lệnh, hình phạt thì cha mẹ người Nhật thường có xu hướng không dựa quá nhiều vào hình phạt. Thay vào đó, bố mẹ sẽ quan tâm nhiều đến việc cho con tham gia vào các nhóm nhỏ như ở trường học, câu lạc bộ, thể thao, vv, ở đó sẽ có những quy tắc chung được đề ra nhưng con vẫn cảm thấy rằng việc tuân thủ quy tắc này dựa trên tính tự nguyện và sở thích của chính bản thân mình. Ngoài ra việc này còn nhấn mạnh tầm quan trọng của sự hợp tác và hòa hợp.
-
Để con tiếp xúc với văn hóa một cách tự nhiên, đa chiều:
Văn hoá bắt đầu ảnh hưởng đến trẻ em ngay cả trước khi chúng được sinh ra, từ những gì mẹ ăn hay những âm thanh mà chúng bắt đầu nghe trong lòng mẹ. Sau khi trẻ được sinh ra, văn hoá ảnh hưởng đã tăng lên nhanh chóng. Tuy nhiên người Nhật sẽ để trẻ tiếp xúc với văn hóa một cách tự nhiên nhất.
Ví dụ việc kể những câu chuyện cổ tích cho con nghe vào mỗi tối, những chuyến đi dã ngoại dưới tán cây anh đào vào đúng mùa cũng là lẽ hiển nhiên. Họ cho rằng tấm ảnh đầu tiên của bé với hoa anh đào là một việc có giá trị. Không chỉ vậy thì người Nhật sẽ để cho con tiếp xúc với văn hóa một cách đa chiều.
Không ai trong rạp chiếu phim Tokyo tỏ ra bối rối, băn khoăn khi teaser một bộ phim như Resident Evil được chiếu ngay trước Toy Story III. Súng đồ chơi thực tế cũng được bán tại các cửa hàng đồ chơi, thậm chí những vật phẩm liên quan đến vấn đề giới tính cũng không bị kiểm soát quá nghiêm ngặt. Thay vào đó, bố mẹ sẽ không hạn chế quá nghiêm ngặt việc tiếp xúc mà để con tự nhiên trong việc nhận thức văn hóa xung quanh mình.
2. Có thể tìm hiểu cách nuôi dạy con kiểu Nhật Bản ở đâu?
Cách nuôi dạy con kiểu Nhật Bản có rất nhiều ưu điểm lớn mà ai cũng thấy rõ. Tuy nhiên thì việc tìm hiểu về cách nuôi dạy con không hề dễ dàng, những nguồn thông tin mang lại quá nhiều và đôi khi còn là những ý kiến trái chiều nhau làm nhiều người bối rối trong việc lựa chọn. Vậy cách tốt nhất là bạn hãy tham khảo các kinh nghiệm dạy con cái trong các quyển sách nuôi dạy con kiểu Nhật Bản.
Những cuốn sách này hầu như đều được viết bởi các chuyên gia hoặc chính những người đã có những trải nghiệm về cách nuôi dạy này. Ngoài đọc sách nuôi dạy con kiểu Nhật Bản thì bạn cũng có thể tìm hiểu thông tin thêm trên các website, blog chia sẻ về cẩm nang gia đình. Không chỉ vậy, những website này còn cung cấp cho bạn được rất nhiều thông tin bổ ích khác về gia đình và con cái bạn có thể quan tâm.
Mỗi gia đình, bậc phụ huynh sẽ có kiểu nuôi dạy con cái riêng. Nuôi dạy con theo kiểu Nhật Bản là một trong số những hướng đi giúp bố mẹ định hình tính cách con cái. Giúp các bé rèn luyện tính độc lập, khả năng tự kiềm chế và điều khiển cảm xúc cũng như tính kỷ luật và duy trì các mối quan hệ. Tuy nhiên để nuôi dạy con cái kiểu Nhật cũng không phải là một việc đơn giản. Hi vọng với một số kinh nghiệm chúng tôi cung cấp ở trên thì gia đình bạn sẽ có cách dạy dỗ, hướng đi tốt nhất cho con mình. Và nếu quan tâm hơn, hãy đón đọc các cuốn sách nuôi dạy con kiểu Nhật Bản nhé!
